قاتل جدید جوانان؛ مرگ خاموشی به نام زولپیدم/ دارویی که پس از مصرف، همه گذشته را پاک می‌کند!

گویی گاهی فراموش می کنیم اعتیاد فقط مربوط به مصرف بی رویه مواد مخدر نیست و ممکن است شخصی به یک دارو آنچنان وابستگی پیدا کند که نبود آن، زندگی اش را مختل کند؛ گاهی اعتیاد به یک دارو مثل زولپیدم مانند اعتیاد به مواد مخدر زیان آور است. در ابتدا با این قرص بیشتر آشنا شوید و عوارض مصرف خودسرانه این قرص را بدانید.

زولپیدم چیست؟

زولپیدم (Zolpidem) داروی خواب‌آور غیر بنزودیازپینی سریع الاثر است که در کاهش اضطراب و بیخوابی بسیار مؤثر است. در بین قرص های خواب آور زولپیدم سریع ترین شروع اثر را دارد. یکی از عوارض زولپیدم این است که اگر بیش از حد مصرف شود فرد آگاهی خود را در زمانی که دارو در حال اثر کردن است از دست میدهد و حتی ممکن دست به خودزنی نیز بزند و اینکه فرد مصرف کننده بعد از بازگشتن به حالت عادی هیچ کدام از کارهایی را که انجام داده به یاد نمی آورد.

زولپیدم یک مهارگر بسیار قوی بازجذب دوپامین در مغز است و در دوزهای بالا حالاتی مانند انزال جنسی به‌ وجود می آورد همچنین باعث افزایش فعالیت لوب پیشانی مغز می شود. زولپیدم پس از فلونیترازیپام قوی ترین قرص آرامبخش است.سازمان بهداشت جهانی این دارو را جزو دسته روانگردان ها قرار داده زیرا در برخی از افراد اثرات توهم زا و مست کننده مشاهده گردیده است.

مرگ؛ یکی از عوارض استفاده بیش از حد زولپیدم

نشانه‌ هایی که در اثر استفاده بیش از حد از زولپیدم بروز می‌کنند عبارتند از: از بین رفتن ترس و بی‌ تفاوتی غیرطبیعی، افزایش سداسیون (تسکین)، سوزنی شدن (تنگ شدن) مردمک، رفتارهای غیرمنتظره و هذیان گویی، دپرسیون تنفسی، کما و گاهی مرگ. در صورت استفاده هم‌زمان با الکل، مواد مخدر و نیز قرص‌های اعصاب و داروهای ضد افسردگی احتمال تشدید عوارض وجود دارد. استفاده بیش از حد زولپیدم باعث مرگ نیز می‌شود. هرچند زولپیدم جزو بنزودیازپین‌ها نمی‌باشد ولی در موارد مصرف دوز بالای ان از فلومازنیل که انتاگونیست گیرنده بنزودیازپین‌ها است، استفاده می‌ گردد. این دارو سبب می‌شود که زولپیدم از روی گیرنده‌های بنزودیازپینی جدا شده و آثار سمی آن به سرعت برطرف گردد. در یک مورد عجیب فردی جوان روزانه بیش از ۳۰۰ عدد زولپیدم مصرف می کرد که در نهایت باعث دیوانگی و بستری او شده بود.

پس از مصرف زولپیدم از رانندگی و کارهای حساس بپرهیزید

دکتر مهران یعقوبی در گفتگو با خبر فوری گفت: مصرف قرص های خواب آور مانند زولپیدم معمولا برای مدتی کوتاه و درصورت عدم پاسخ از روشهای اصلاح خواب جهت تنظیم خواب تجویز می شوند.

وی افزود: زولیپدم از طریق تسریع القای پیام خواب به مغز ،سبب کاهش زمان به خواب رفتن و افزایش زمان خواب شبانه میشود.

یعقوبی اظهار کرد: این قرص معمولا بین‌۲تا ۴ هفته تجویز می شود، البته تجویز بیشتر‌‌ از این‌ هم در بعضی افراد شاید صورت بگیرد که این خود سبب وابستگی یا حتی در طولانی مدت سبب کاهش اثرات مطلوب دارو بر روی خواب شود.

این متخصص داروسازی گفت: ممکن است این دارو تنها برای چند شب در هفته (مثلا شب درمیان) تجویز شود. لذا دستور و دوره ی مصرف را دقیق از پزشک یا داروساز خود سوال فرمایید و از مصرف خود سرانه این دارو خودداری کنید؛ البته داروخانه ها موظف هستند این نوع داروها از جمله زولپیدم را بدون ارائه نسخه معتبر پزشک به افراد تحویل ندهند.

یعقوبی بیان کرد: شروع مصرف خود سرانه بدون توجه به دوز مناسب که مشخصا توسط پزشک یا داروساز تعیین می شود و همچنین توصیه های ضروری هنگام تحویل دارو که توسط داروساز گفته می شود و عدم آگاهی از عوارض آن می تواند زمینه ساز خطر‌ برای افراد باشد.

وی افزود: ازعوارض شایع این دارو که می تواند برای افرادی که خود سرانه و بدون مراجعه به پزشک به آن رو می آورند خطر ساز باشد؛ می توان به احساس توهم، کابوس شبانه، فراموشی کوتاه مدت و همچنین در موارد نادر به خوابگردی، رانندگی در شب و رفتارهای پرخطر جنسی اشاره کرد که حتی صبح روز بعد فرد این شرایط را به یاد نمی آورد.(در افراد الکلی، الکل و فراورده های الکلی می تواند بروز و تشدید عوارض جانبی دارو(مانند خوابگردی،توهم و…) را افزایش دهد.

یعقوبی در گفتگو با خبر فوری اضافه کرد: در اوایل مصرف ممکن است بعضی موارد خواب آلودگی تا روز بعد از مصرف نیز ادامه داشته باشد. به همین خاطر تا زمانی که اثر دارو به صورت کامل برطرف نگردیده، رانندگی و کار با ابزاری که نیاز به احتیاط دارند، میتواند خطرساز باشد(حداقل تا ۸ ساعت پس از مصرف زولپیدم از کارهایی که نیاز به احتیاط دارند باید خودداری کرد)

وی گفت: از عوارض دیگر‌‌ این دارو نیز میتوان به تپش قلب، درد قفسه سینه، افزایش فشار خون ،افت فشار خون وضعیتی(اختلال تعادل و‌زمین افتادن)، سنکوپ، تاکی کاردی، اختلال حافظه، پرخاشگری‌ و همچنین اختلال بینایی نیز اشاره کرد، که همه این موارد اگر با صلاح دید و تجویز پزشک و همچنین آگاهیی یافتن توسط داروساز در داروخانه ، مصرف دارو صورت بگیرد قابل کنترل می باشند.

مراقب باشید؛ به هیچ عنوان دوزهای بالاتر از ۱۰ میلی گرم زولپیدم را امتحان نکنید

هم این دارو و هم مکمل قبل ممکن است در روز پس از مصرف، ایجاد خواب‌ آلودگی کنند و مانع تمرکز کافی در فرد شوند، بنابراین توصیه می‌ شود از رانندگی و کار با دستگاه‌ های خطرناک پرهیز شود.

-به هیچ عنوان دوزهای بالاتر از ۱۰ میلی گرم زولپیدم را امتحان نکنید زیرا امکان آسیب جدی به سیستم اعصاب بسیار زیاد می شود و عوارضی چون توهمات،روانپریشی،افکار بیمارگونه،میل زیاد به خودکشی و افسردگی عمیق به‌وجود می آید.

-همان‌طور که قبلاً ذکر شد بهتر است در رختخواب و ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از خواب مصرف شود.

-ممکن است احساس افسردگی و تفکر خودکشی را در افراد مستعد افزایش دهد.

-در بیماران با مشکلات شدید کبدی نباید مصرف شود، چرا که ممکن است کبد فرد را به سمت انسفالوپاتی ببرد.

افراد مسن نسبت به اثر خواب‌آوری داروهای خواب‌آور مانند زولپیدم حساس هستند. این دسته دارویی می‌تواند احتمال افتادن فرد را افزایش دهد یا سبب بروز تغییرات شناختی شود. زولپیدم همچنین احتمال بروز تصادف و ایجاد خطر در حال رانندگی را افزایش می‌دهد. البته این عارضه تنها خاص زولپیدم نیست و سایر داروهای خواب‌آور نیز سبب بروز چنین تغییراتی در فرد می‌شوند.

استفاده از زولپیدم در دوران بارداری و شیردهی

استفاده از زولپیدم در دوران شیردهی و بارداری موش‌های صحرایی و خرگوش‌هایی که چندین برابر حداکثر دُز درمانی در انسان از این دارو دریافت کرده بودند، هیچ نقص مادرزادی آشکاری در فرزندانشان مشاهده نشد، هرچند نشانه‌هایی از تأخیر رشد استخوان در جنین آن‌ها وجود داشت. توصیه متداول برای زنان این است که دربارهٔ استفاده از Zolpidem در دوران بارداری با احتیاط عمل کنند. اگرچه آزمایش‌ ها نشان می‌ دهد که مقادیر بسیار اندکی از Zolpidem در شیر مادران وارد می‌شود (کمتر از ۰٫۰۲٪ از مقداری است که یک مادر استفاده کرده‌است.) تأثیری روی نوزاد دیده نشده‌است.