گیلان شهر : تغییر در مدیریت هر سازمان ممکن است در زمان های مختلف ضرورت داشته باشد، این تغییر زمانی مطلوب محسوب می گردد که منجر به تغییر واقعی در رویکردها و روش ها شده و صرفاً به تغییر افراد منتهی نگردد.
بنده در این نوشته کوتاه و متناسب با حوصله فضای مجازی قصد پرداختن به افراد را ندارم و اساساً در این زمینه مطالعه ای نداشته و در نتیجه شناختی ندارم. به عنوان یک معلم دانشگاه و البته فعال در حوزه اقتصادی و سرمایه گذاری و به لحاظ تکلیف، توصیه هایی را در خصوص نحوه مدیریت آتی فعالیت های منطقه آزاد انزلی عرض خواهم کرد.
۱- فقط منطقه آزاد انزلی هست که می تواند الگوی توسعه منطقه آزاد انزلی باشد!
منطقه آزاد انزلی به لحاظ جغرافیای اقتصادی و قرارگرفتن در کریدور شمال – جنوب، قابلیت دسترسی مناسب دومین اقتصاد بزرگ جهان (چین) از طریق این منطقه به بخشی از اروپا، اتصال پنجمین اقتصاد جهان (هند) به شمال اروپا و روسیه و …، موقعیت منحصر به فرد و بی نظیری دارد. در آینده نزدیک و با عنایت به تحولات اقتصادی در منطقه و جهان و با تکمیل خط آهن رشت- انزلی و اتصال بندر کاسپین به راه آهن سراسری، قطعاً تحولات عظیمی در حجم فعالیت منطقه آزاد انزلی به وقوع خواهد پیوست.
چالشی که ممکن است در آینده و در خصوص مدیریت حجم بزرگی از مبادلات داشته باشیم این است که پَس کرانه محدودِ پیش بینی شده در اسکله های بندر کاسپین قطعاً پاسخ گوی نیازها نخواهد بود.
اساساً با عنایت به تراکم بالای جمعیت، در استان گیلان با محدودیت زمین مواجه هستیم. عدم تدبیر در تخصیص امکانات و اشغال زمین های موجود بوسیله کسب و کارهای فاقد ارزش افزوده مناسب، این مشکل را تشدید خواهد کرد.
در منطقه آزاد انزلی، آینده از آنِ کسب و کارهایی است که در قالب مراکز لجستیک به یک یا چند صنعت خدمات خواهند داد و از زمین های محدود در حوزه منطقه آزاد به عنوان مرکز ساماندهی محصولات چندین تولید کننده، ارزش افزوده بالایی برای خود و البته کشور ایجاد خواهند نمود.
بنابراین جهت گیری توسعه منطقه آزاد انزلی به عنوان مرکز گردشگری، مرکز خرید و حتی مرکز تولید محصولات توسط بنگاه های اقتصادی مختلف مطلوب نخواهد بود و از این بابت منطقه آزاد انزلی با سایر مناطق آزاد در سطح کشور هیچ گونه شباهتی ندارد.
۲- تغییر در ساختار سازمانی منطقه آزاد انزلی
تنها برخی از کشورها وزارت نفت دارند! به عبارت دیگر نیاز نیست همه کشورها وزارتخانه ای به نام نفت ایجاد و برای آن وزیر انتخاب نمایند.
همانطور که در بند یک گفته شد منطقه آزاد انزلی شرایط منحصر به فرد خود را دارد و این شرایط با سایر مناطق آزاد کاملاً متفاوت می باشد، بنابراین الزاماً نباید مناطق آزاد مختلفِ کشور ساختار سازمانی یکسانی داشته باشند.
ساختار سازمانی موجودِ منطقه آزاد انزلی بیشتر برای یک شهرداری و یا سازمانهایی از این دست مناسب می باشد. در صورتی که با توجه به اهداف ترسیم شده برای منطقه آزاد انزلی، این سازمان باید به عنوان یک مرکز لجستیک بسیار مهم؛ ساختار سازمانی متناسب با یک سازمان اقتصادی- بین المللی و با رویکرد صادرات و یا رویکرد واردات- صادرات مجدد داشته باشد.
۳- استفاده مناسب از ظرفیت شرکت سرمایه گذاری و توسعه انزلی
شرکتهای سرمایه گذاری در کنار سازمانهای بزرگ به عنوان یک مرکز تصمیم ساز و مشورتی و همچنین یک نهاد متخصص در زمینه سرمایه پذیری و سرمایه گذاری عمل می کنند.
با عنایت به اهداف پیش بینی شده در اساسنامه شرکت سرمایه گذاری و توسعه انزلی، این شرکت باید از طریق جذب سرمایه های داخلی و خارجی و ارائه خدمات پشتیبانی به منطقه آزاد انزلی و همچنین کلیه فعالان اقتصادی منطقه، بستر ساز رشد و توسعه اقتصادی منطقه آزاد و بلکه استان باشد. به نظر می‌رسد در مأموریت های فعلی در نظر گرفته شده برای این شرکت باید تجدید نظر جدی صورت گیرد.
۴- اتصال منطقه آزاد انزلی به شبکه راه آهن کشور از نان شب هم واجب‌تر است!
مادامی که منطقه آزاد انزلی به شبکه ریلی کشور متصل نگردد نباید انتظار توسعه جدی و عمیق در این منطقه داشت. خوشبختانه به لحاظ ملی حساسیت این موضوع بالا بوده و قاعدتاً نباید برای انجام این پروژه مهم تنگنای مالی متصور بود؛ با این وجود حتی اگر قرار باشد تمامی هزینه های تکمیل خط آهن رشت-انزلی توسط منطقه آزاد تامین گردد، انجام آن ارزشمند می باشد.
در این زمینه می توان از مشارکت بخش خصوصی و در قالب قراردادهای مشارکت عمومی- خصوصی اقدام نمود و بویژه استفاده از مشارکت سرمایه گذاری خارجی، به خصوص بهره برداران آتی از خدمات منطقه آزاد انزلی، در این زمینه بسیار مناسب خواهد بود. البته برای انجام این مهم می توان از ظرفیت اوراق بهادار مبتنی بر عقود اسلامی و انتشار صکوک هم استفاده نمود.
