چه خبر از گوزن های زرد و مرال های پناهگاه لوندویل آستارا ؟!

به گزارش گیلان شهر ، این گوزن‌ها از گونه‌های حمایت شده بودند که با هدف زاد و ولد به این پناهگاه منتقل شدند و پس از حدود ۱۳ سال، اخبار ضد و نقیضی از سرنوشت آنها به گوش می رسد.

وضعیت گوزن های زرد در حالی تغییر یافت که در سال های نخست انتقال، سلامت آنها نسبت به گوزن هایی که در سایر زیست گاه کشورهای دیگر بسر می برند، ایده آل گزارش می شد و مسئولان وقت در فکر انتقال و رها سازی تعدادی مرال و شوکا در این مکان طبیعی بودند.

این فکر پس از حدود دو سال محقق شد و پس از مدتی کوتاه، تعدادی هم مرال «گاو کوهی یا گوزن قرمز» به این پناهگاه منتقل شدند که نسبت به گوزن های زرد ایرانی از شرایط ایده آلی برخوردار بودند.

توسعه نیافتن فضای اکو پارک طبیعت گردی این پناهگاه از عواملی بود که تداوم انتقال سایر گونه ها را متوقف کرد و در کنار توقف طرح توسعه پارک، در کمال تأسف، بر اساس تصمیم سازمان حفاظت محیط زیست، حدود دو سال می باشد که مولدهای اصلی مرال ها به پارک سیاهداران تالش منتقل شده است.

حال این پناهگاه به محلی مهم برای بازدید و استقبال بی نظیر مسافران و گردشگران و نیز علاقمندان به حیات وحش در ایام مختلف سال مبدل شده در حالی که اکوپارک طبیعت گردی و جانوری لوندویل از اهداف اولیه ایجاد، فاصله گرفته است.

سیاست غلط انتقال گوزن های زرد به گیلان

محمدرضا برجی، مدیر کل سابق محیط زیست استان گیلان، در گفت و گوی خبری خود در سال ۱۳۹۴ از نامناسب بودن وضعیت گوزن های زرد پناهگاه حیات وحش لوندویل گزارش داد و افزود: به دلیل سیاست های غلط گذشته، انتقال گوزن زرد به پناهگاه حیات وحش لوندویل آستارا صورت گرفت که این سیاست به این دلیل غلط بود که گیلان اصلا زیستگاه مناسبی برای این گونه ارزشمند نیست.

وی با تأکید بر اینکه جمعیت گوزن زرد در کشور ما در حال تهدید است، خاطر نشان کرد: به دلیل نامناسب بودن زیستگاه این حیوانات در گیلان حتی یک رأس زادآوری از این گوزن‌ها در آستارا صورت نگرفته است.

برجی از درخواست این اداره کل به حفاظت محیط زیست کشور برای انتقال این گونه‌های ارزشمند به زیستگاه های مناسب‌تر خبر داده بود که به دلایل نامعلوم عملی نشد.

مرگ و میر طبیعی گوزن ها و مرال های پناهگاه لوندویل

محمدرضا روشنی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان مرزی بندر آستارا در گفت و گو با ایسنا، آخرین وضعیت گوزن ها و مرال های پناهگاه مذکور موضوع را گزارش داد و اظهار کرد: در ابتدا باید بگوئیم که طول عمر طبیعی گوزن های زرد و مرال ها حدود ۱۰ الی ۱۶ سال در طبیعت و ۱۲ الی ۱۶ سال در اسارت می باشد.

وی با اشاره به اینکه حذف خطرات و عوامل محیطی از دلایل بیشتر بودن عمر طبیعی این جانوران در اسارت می باشد، ادامه داد: گوزن های زرد در سال ۱۳۸۵ در حالی به پناهگاه حیات وحش لوندویل منتقل شدند که حدود پنج سال سن داشتند و با احتساب زمان، مرگ و میری طبیعی داشتند.

وی افزود: گوزن های زرد بومی استان گیلان نبودند و بنا بر نظر کارشناسان، «ناسازگاری با محیط» یکی از مهمترین دلایل توقف زاد و ولد آنها شد و بدون افزایش جمعیت یکی پس از دیگری بر اثر پایان عمر طبیعی مردند.

تولد ۲۰ رأس مرال در پناهگاه لوندویل

روشنی در بخش دیگر سخنان خود به تناسب ایده آل محیط کوهستانی، جنگلی و جلگه ای شهرستان آستارا با محل زیست مرال ها، تصریح کرد: بر خلاف گوزن های زرد، مرال ها که بومی مناطق گیلان هستند، از حال و روز خوشی برخوردار می باشند که از همان نخستین روزهای انتقال به پناهگاه در سال ۱۳۸۷، تاکنون حدود ۲۰ رأس متولد شدند و مرگ و میر آنها طبیعی بود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۱۲ رأس مرال در پناهگاه زندگی می کنند، توضیح داد: بنا بر تصمیم اتخاذ شده از سوی سازمان محیط زیست، تعدادی از مولد ها به پارک سیاهداران تالش منتقل شدند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست آستارا شرایط نگهداری مرال ها را در پناهگاه بسیار مناسب برشمرد و با تأکید بر اینکه محیط بانان پناهگاه تجارب بسیاری را در این زمینه کسب کرده اند، گفت: ضد عفونی آنها در فصول بهار و تابستان به شکل مستمر انجام می شود و تقریبا باید بگوئیم که مرال ها از خطرات طبیعی مصون هستند.

وی اضافه کرد: در راستای بهبود کیفیت محیط نگهداری این جانواران، در تلاش هستیم تا در تعامل با منابع طبیعی و آبخیزداری در تحویل عرصه، مرال ها را به کوهپایه های پارک جنگلی بی بی یانلو در شمال شهر آستارا منتقل کنیم.

لازم به توضیح است، پناهگاه حیات وحش «لوندویل» با مساحت ۱۰۴۷ هکتار در جنوب شهر مرزی بندر آستارا واقع و از چند بخش جنگلی، جلگه های، تالابی و ساحلی در نوار دریای خزر تشکیل شده است.

این پناهگاه در تاریخ ۱۳۵۲ به عنوان یکی از مناطق حفاظت شده کشور شناخته شد و در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۳۵۴ براساس مصوبه ۶۳ شورای عالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست کشور پیوست.

بالغ بر ۶۰ هکتار  از کل محوطه پناهگاه، به شکل محصور برای نگهداری مرال و گوزن زرد ایرانی در نظر گرفته شده است.

در سال ۱۳۵۴ تعداد هفت گوزن از آلمان به ایران منتقل گردیده و در دشت ناز ساری رها شد و در اوایل دهه ۶۰ نزدیک به ۵۰ رأس گوزن زرد به زرد لان کرمانشاه، جزیره کیش و جزیره اشک ارومیه منتقل شدند.

گوزن های انتقال یافته به کرمانشاه و کیش رشد مناسبی نداشتند اما گوزن های زرد در ارومیه به علت عدم فعالیت شکارچیان متخلف و سایر طعمه گیرها رشد مطلوبی داشته و به همین دلیل بر اساس تصمیم سازمان حفاظت محیط زیست مقرر شده تعدادی از آنها در مناطق دیگر از جمله یاسوج، کرخه و اکوپارک طبیعت گردی و جانوری لوندویل آستارا رهاسازی شوند.

رامین بشرویه، خبرنگار ایسنا – گیلان