رئیس هیئت چای سریلانکا به رویترز گفته است: «این برای ما بسیار به موقع است، زیرا ما به یک بازار مهم دسترسی داریم و ایران و سریلانکا میتوانند بدون اتکا به دلار، تجارت کنند. توافق نامه ارسال ۵ میلیون دلار چای در ماه به مدت ۴۸ ماه بود، اما ما قصد داریم با حدود ۲ میلیون دلار در ماه شروع کنیم».
محمد صادق حسنی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در واکنش به خبر واردات چای از سریلانکا، گفت: سال گذشته هیاتی از سازمان توسعه تجارت به سریلانکا سفر کرد که ماحصل این سفر امضای تفاهم نامه برای پرداخت طلب نفتی ما از این کشور بود؛ تا آنجا که من اطلاع دارم این تفاهم نامه فقط محدود به واردات چای از سریلانکا نبود و مقرر شد ۴ تا ۸ نوع کالای دیگر از سریلانکا وارد کنیم واردات مواد اولیه تولید تایر نیز از جمله مواد وارداتی است؛ به نظر میرسد این شیوه واردات به نفع مصرفکننده است چراکه با قیمت مناسب محصول وارد میشود.
وی ادامه داد: تولید داخلی چای نیاز بازار را تامین نمیکند از اینرو واردات چای اجتناب ناپذیر است سال گذشته حدود ۱۱۰هزار تن چای وارد کردیم که واردات این رقم از چای در تاریخ ایران بیسابقه بود؛ حدود ۶۷ درصد از چای مورد نیاز از هندوستان، ۱۶ درصد از سریلانکا، ۷ درصد از امارات و ۳ درصد از ترکیه و کنیا چای وارد کردیم. واردکنندگان در شرایط تحریم باید از موانع زیادی عبور کنند تا موفق به واردات شوند اما تهاتر چای از سریلانکا امکان صادرات به صورت مستقیم را فراهم میکند و دیگر نیاز نیست که ارز دولتی به واردکنندگان داده شود و در ازای آن چای وارد نکنند.
این فعال اقتصادی با اشاره به فرمول رسیدن به نیاز واقعی کشور به چای، تصریح کرد: برای رسیدن به عدد مصرف و نیاز داخلی باید تولید به اضافه واردات منهای صادرات شود عدد به دست آمده نیاز کشور به چای را نشان میدهد؛ این عدد هر سال در حال افزایش است و این موضوع جای بحث دارد؟ در سال ۱۴۰۰ حدود ۷۵ هزار تن چای وارد کردیم و ۱۴۰۱ این عدد به ۱۱۰ هزار تن رسید. به نظر میرسد دریافت ارز نیمایی انگیزه واردات را افزایش داده است؛ عدهای ارز دولتی دریافت و در ازای آن وارداتی انجام ندادند که برای آنها پرونده قضایی تشکیل و دستگاههای نظارتی از جمله سازمان بازرسی ویژه ریاست جمهوری در این زمینه ورود کرد اما هنوز در این زمینه شفاف سازی انجام نشد.
به گفته صادق حسنی، کیفیت چای سریلانکا باید از سوی دستگاههای نظارتی کشور تایید شود و به نظر من تهاتر چای از سریلانکا اتفاق جدیدی نیست.
مدیر اجرایی سندیکای کارخانههای چای شمال کشور قیمت خرید چای وارداتی ثبت شده در گمرک را غیرواقعی دانست و افزود: با توجه به آمارهای تی بورد هند و سریلانکا مبلغ فروش چای به ایران کمتر از ۶ دلار ۱۷ سنت از هند و ۵ دلار و ۹۷ سنت از سریلانکا است این سخن به این معناست که وارد کنندگان چای را کمتر از قیمت ثبت شده از این کشورها خریداری کردند و من اعتقاد دارم که اعداد ثبت شده برای خرید چای از این کشورها واقعی نیست.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه صادرات چای مانند واردات اما و اگرهایی دارد، تصریح کرد: ۲۶ هزار و ۱۰۰ تن چای تولید که مطابق با آمار گمرک از این عدد ۱۰ هزار و ۷۰۰ تن آن صادر شد؛ این آمار عجیب است و به نظر میرسد که این حجم از چای از کشور خارج نشده باشد مافیا چای از قدیم و در دوره پهلوی نیز وجود داشت و الان نیز به فعالیت خود ادامه میدهند.
حسنی از افزایش قیمت چای داخلی خبر داد و افزود: بهای برگ سبز ۵۷ درصد، هزینههای انرژِی گاز ۶۰۰ درصد و سایر هزینههای سربار و تولید افزایش پیدا کردند پس طبیعی است قیمت چای افزایش پیدا کند؛ میانگین قیمت چای ۶۲ درصد در بازار افزایش پیدا کرد البته قیمت برخی از چای تولید داخلی تغییر نکرد.
وی با تاکید بر کاهش مصرف چای، اضافه کرد: قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرد و این موضوع در میزان فروش چای کارخانههای چای قابل مشاهده است البته درصد دقیق کاهش مصرف را نمیتوان بیان کرد اما سفره مردم کوچک شده است و این موضوع در میزان خرید نمود پیدا کرده است. همچنین مصرف چای در هوای گرم کم میشود و جوانان نیز از نوشیدنیهای چون قهوه و نسکافه بیشتر از چای استفاده میکنند از اینرو میزان مصرف چای نسبت به گذشته کمتر شده است.