به گزازش گیلان شهر :حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش در یادداشتی به مناسبت میلاد امیرالمومنین (ع) آورده است: «در حکومت امیرالمومنین (ع) افراد تندرو و پر انرژی و بلکه پیش فعالِ اعتقادی و سیاسی بودند که در شمار شهروندان کوفی بودند و قبل از علی(ع) اظهار نظر می کردند و حتی بعد از اعلام نظر حاکمیتِ علوی نیز ، اظهار نظر مخالف می کردند و بلکه توهین هم می کردند ! ولی در تاریخ خبری از حبس و حصر آنان دیده نمی شود و بلکه بالعکس ؛ امامِ عدالت و رهبرِ انصاف و مدارا -حضرت امیر(ع)- اجازه هیچ گونه تهدید و یا تعدی نسبت به آنان را به اصحاب خود نمی داد.
برخی از گزارشات تاریخ در این مورد خواندنی است و می تواند فاصله حکومتهای دینی کنونی را با حکومت علوی نمایان کند.
امیرالمومنین (ع) در یک نامه رسمی از مردم درخواست اظهار نظر و بالاتر ، اجازه اظهار نظر نقادانه نمود و فرمود: «اگر دیدید بد عمل میکنم به من انتقاد کنید و اعتراض کنید تا من جبران کنم.» (نهج ، نامه ۵۷ بااستفاده از ترجمه استاد مطهری)
مهم اینجاست که به روایت ابن ابی الحدید؛ در بحبوبه جنگ و شرائط امنیتی و فوق امنیتی آنان بر علیه فرماندهی کل نه تنها اظهار نظر می کردند بلکه بر علیه او شوریدند ، ولی مورد حبس و قتل قرار نگرفتند، بلکه امامِ عدالت -امام علی- ابن عباس را برای گفتگو و شنیدن اظهار نظرشان به سمت آنان مامور نمود.
وقتی امام علی(ع) از صفین به کوفه برگشت، خوارج از اظهار نظر پا فراتر گذاشتند و راه خود را جدا کردند و به طرف صحرای حروراء رفتند و این شعار را تکرار می کردند: “لا حکم إلا لله و لوکره المشرکون، ألا إن معاویه وعلیاً اشرکا فی حکم الله” ؛ حکم و داوری فقط از آن خداست؛ گر چه مشرکان کراهت داشته باشند. به راستی که معاویه و علی در حکم خدا مشرک شدند!
چون مبنای حکومت حضرت امیر (ع) حبس بخاطر اظهار نبود، بلکه صریحاً فرمود: «تا زمانی که خونی نریخته و یا مالی را غارت نکرده باشند، متعرض آنها نشوید».
خوارج با اینکه در بیرون کوفه اردو زده بودند، امّا پیوسته بین کوفه و حروراء در حال رفت و آمد بودند و موجب آزار مردم و تحریک آنها می شدند. و گاهی به مسجد می آمدند و با تکرار شعار «لا حکم الا لله» مسجد را بهم میریختند و یا به امام جسارت میکردند و میگفتند: «قاتله الله کافراً ما افقهه!» (نهج ، ح/ ۴۲۰) اما با اینکه ادامه این وضع برای مردم بسیار خسته کننده و ملال آور شده بود و معترض بودند و به حضرت می گفتند: آیا از برخورد های آنها خسته نشده ای؟ چرا به نابودی آنها اقدام نمی کنی؟، اما امیرالمومنین (ع) اقدام به تهدید و یا حبس نمی کرد.
جالب است؛ برخی از اظهار نظر عبور کردند و تا آنجا پیش رفتند و امام را تهدید می کردند و واکنش امام (ع) شگفت آور است! ابن اعثم نقل می کند؛ در روز بیعت علی (ع) مردی مصری به او گفت: ای ابوالحسن! ما بدین شرط با تو بیعت می کنیم که اگر چونان عثمان در میان ما عمل کردی، تو را بکشیم. علی پاسخ داد: آری!” (الفتوح/۲۴۶)
خلاصه؛ تاریخ هیچگونه حبس و مشابه آن را برای صِرف اظهار نظر و نقد ، نقل نکرده، و شهروندان در حکومت علوی بدون تهدید به حبس ۱۰ تا ۱۵ سال مبادرت به اظهار نظر داشتند و در اظهار نظرشان، از نقد و انتقاد و حتی مخالفت خودداری نمی کردند!
- منبع : شفقنا
